Translator’s note
Three of these poems come from Merve Çanak’s first poetry collection Hiçölüm (literally Never-death, but maybe more accurately Die-nihil or Nothing-dying). In an interview with Devrim Horlu, the poet stated that with the title poem of the collection she wanted “to turn dying to nothing,” and with the similarly titled poem “hiçolum” (“never-being,” “be-nihil,” or “nothing-being”) she wanted “to turn being to nothing.”
Çanak’s work has been well received (her second collection was chosen as best poetry book of 2020 by Söylenti magazine). There is, however, something a bit alien about her Turkish, sometimes almost as though she is writing in a wonderful kind of “translationese” (maybe an effect of her extensive reading in English), and while with my translations in general I want to bring something foreign to English, Çanak’s work presents a special challenge of double foreignness. Whether I’ve succeeded in bringing any of that back into English I leave to bilingual readers. What I hope I have not done is to make the translated poems sound like typical English-language poetry of today.
be-nihil
back then to imagine being twenty three years old was like thinking of the other side of a wall. unending, volatile life. life scattered, permeating, continuously rising.
i see an old man in a chair. i know and understand his existence. but can’t grasp it. his hands don’t move. his mouth half open. i don’t want to look at him. i sense that he’s breathing slowly. the heavy odor of life hits me in the face. life smells like mold. i want to yell.
✶
always when i try to touch him my hands fall off. whenever my hands fall off someone dies. death seeps into buildings’ airshafts. hides in street lights. wherever anyone goes it finds them. i hear sounds. death is looking for someone. somehow or other it will find them. death has many hands. somehow or other it will get someone.
i gave up on light so i wouldn’t have to see these things. for centuries i sat in the dark so i wouldn’t have to see these things.
✶
when we met at that coffee place yesterday afternoon at one point i rested my elbow on the table. the table was so small that if i had just leaned forward a little i could’ve touched him. i wanted to take his hand it was really close (even closer that life itself a thousand years of hardness inside me melted). as he talked on and on about something or other a wound on his left thumb caught my eye. inside me there was bitterness. his hands were more infinite than life, death, or deathlessness (that’s it, look these are your hands they stretch to infinity these hands of yours, look this is my end next to your infinity these are my finite hands as well). when i left him and went home the bitterness inside me became more bitter. as the sky darkened when everyone was asleep i longed for the one person that i longed for. i died a death that i had never died. even in my own death i looked for him (his hands for me were far away as far as life itself)
hiçolum
o zamanlar yirmi üç yaşında olmayı hayal etmek, duvarların ardını düşünmek gibiydi. sonsuz, uçucu bir yaşam. dağılan, her yana sinen, durmadan yükselen bir yaşam.
yaşlı bir adam görüyorum koltukta. onun varlığını biliyor ve anlıyorum. ama kavrayamıyorum. elleri kımıldamıyor. ağzı aralık. ona bakmak istemiyorum. yavaş yavaş soluduğunu duyuyorum. yaşamın o ağır kokusu yüzüme çarpıyor. yaşam küf kokuyor. bağırmak istiyorum.
✶
ona dokunmak istediğimde hep ellerim kopuyor. ellerim kopup dururken biri ölüyor. apartman boşluklarına sızıyor ölüm. sokak lambalarının içine saklanıyor. kim nereye gitse buluyor onu. bazı sesler duyuyorum. ölüm birini arıyor. nasılsa bulacak. ölüm çok elli.
nasılsa tutacak birini.
bunları görmemek için aydınlıktan vazgeçtim. bunları görmemek için yüzyıllar boyunca karanlıkta oturdum.
✶
dün öğleden sonra onunla o kahvecide buluştuğunda bir ara masaya dirseğimi dayadım. masa o kadar küçüktü ki biraz öne eğilsem ona değecektim. elini tutmak istedim eli bana çok yakındı (yaşamın kendisinden bile daha yakındı içimdeki bin yıllık katılık çözüldü). o durmadan bir şeylerden bahsederken sol baş parmağındaki yaraya takıldı gözüm. bir acılık vardı içimde. elleri yaşamdan, ölümden, ölümsüzlükten daha sonsuzdu (işte bak bunlar senin ellerin sonsuza kadar uzuyor senin bu ellerin bak bu benim sonum senin sonsuzluğunun yanında bunlar da benim sonlu ellerim). ondan ayrılıp eve döndüğümde içimdeki acılık acılaştı. hava kararınca herkes uyuduğunda özlediğim bir insanı özledim. hiç ölmediğim bir ölümü öldüm. dendi ölümümde yine onu aradım (elleri bana uzaktı yaşamın kendisi kadar uzak)
from Hiçölüm (Ve Yayınevi, 2018)
die-nihil
in the center of my heart they buried a limewood carving of a bird. you could call the hollow large, where they gently placed the bird. when you came along the bird came to life and began to beat its wings. when it flew away it left a tiny cut in my breast.
something ended. some lights were shattered. as though a deep and very old ache had been scattered all around. when my eyes got used to the darkness when i saw that a face was coming toward me then when i thought that face was you what difference did it make anymore that bird was long dead and
had left me an inside pain
hiçölüm
kalbimin tam ortasına ıhlamurdan yapılma bir kuş oyması gömmüşler. büyük denebilecek bir oyuğun içine yavaşça yerleştirmişler. sen geldiğin zaman o kuş canlanıp kanat çırpmaya başladı. çıkıp giderken göğsümde ince bir kesik bıraktı.
bir şey bitti. bazı ışıklar parçalandı. çok eski koyu bir sızı sanki her yana yayıldı. gözlerim karanlığa alıştığında bir yüzün bana doğru geldiğini gördüğümde sonra o yüzün sen olduğunu sandığımda artık ne fark ederdi o kuş çoktan ölmüştü
bir iç acısı bırakmıştı bana
from Hiçölüm (Ve Yayınevi, 2018)
this is the umpteenth great and infinite forgetting
while you were away i was telling you how i thought the prophets hızır and ilyas lived most of all for us. then like all the other stories they also turned into some kind of sound and slowly disappeared.
while i was telling you all this i understood my own cracked voice why when later i heard my own voice i was you.
that their prophethood was not enough to save us. you, and you in the evening’s half darkness. i in deep darkness forever.
bu kaçıncı büyük ve sonsuz unutuş
sen yokken sana anlattığım hızır ile ilyas’ın en çok bizim için yaşadığını düşündüm. sonra onlar da diğer bütün hikâyeler gibi herhangi bir ses olup gittikçe kayboldular.
bunları sana anlatırken sen olduğumu neden sonra kendi sesimi duyduğumda anladım kendi kırık sesimi.
onların peygamberliğinin bizi kurtarmaya yetmediği. sen ve sen akşamın yarı karanlığında. ben hep derin bir karanlıkta.
from Hiçölüm (Ve Yayınevi, 2018)
there is some closeness in every distance
you and i raised a loneliness together. we lived a life all at once found and all at once lost. when you were stuck in sorrow i was jealous of all that pain and even when water was running over my wounds i was thirsty
in the heart of this life on the shore of your heart there was an endless emptiness this was somehow that we couldn’t know how to live life
i took that emptiness and left it at your feet. and yet it left a trail of leaving and not coming back
her uzaklıkta biraz da yakınlık vardır
bir yalnızlığı büyüttük seninle. birden bulup birden kaybettiğimiz bir yaşamı yaşadık. sen bir hüzne tutulduğunda ben bütün acıları kıskandım yaralarımın üstünden sular aktı da susuz kaldım
bu yaşamın yüreğinde yüreğinin kıyısında sonsuz bir boşluk vardı bu bir türlü yaşamasını bilemediğimiz yaşamın
ben o boşluğu aldım ayaklarının dibine bıraktım. yine de izi kaldı gitmenin ve geri dönmemenin
from Lirik Dergi (2017)
✶✶✶✶
Merve Çanak (born 1994) grew up in Istanbul. She studied English language and literature at Yeditepe University and graduated with honors. She published her first book of poetry, Hiçölüm (“Die-nihil”), in 2018, and her second book, Yavaş Akma (“Slow Flowing”), in 2020. Some of her poems have been translated into English by Aron Aji and published in magazines such as World Literature Today and Berlin Quarterly. She now works as an editor and is passionate about avant-garde and experimental writing.
✶
Donny Smith grew up in Nebraska but teaches at a high school in Istanbul. Books he has translated include Pigeonwoman by Cemal Süreya (with A. Karakaya), I Too Went to the Hunt of a Deer by Lâle Müldür, and If Cutting Off the Head of the Gorgon by Wenceslao Maldonado.
✶
Tsailing Tseng (b.1991 Taipei, Taiwan) received her MFA in the painting and drawing the School of the Art Institute of Chicago in 2018, and her BFA in fine arts from the School of Visual Arts in 2016. Tseng is interested in the relationship between daily life and imagination. By letting the process lead the way, Tseng creates a world from what is between consciousness, and dreams using image as her language of self-exploration. Her work is also featured in “Rivkah and Floradita.”
Another Chicago Magazine 